Η άσκηση της μνημονιακής πολιτικής υπήρξε και συνεχίζει να είναι η μόνη επιλογή για τις αστικές πολιτικές δυνάμεις, προκειμένου να διαχειριστούν την κρίση κεφαλαιακής υπερσυσσώρευσης και να επιτύχουν το ξεπέρασμά της προς όφελος της επιχειρηματικής εργοδοσίας. Αυτός ο αναγκαστικός για τον αστικό πολιτικό κόσμο «μονόδρομος», εξ αιτίας των καταστρεπτικών κοινωνικών του συνεπειών, επέφερε την κατάρρευση του νεοφιλελεύθερου δικομματισμού (που κατέληξε στον «μνημονιακό μονοκομματισμό»). Έτσι εξέλιπε η δυνατότητα που διέθετε το αστικό οικονομικό και κοινωνικό σύστημα να διαθέτει διαχειριστική εναλλακτική λύση, πάντοτε προφανώς εντός των πλαισίων που όριζε η καπιταλιστική αναπαραγωγή. Κατ’ αυτό τον τρόπο, και με βάση όλες τις διαθέσιμες σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης, το ΠΑΣΟΚ κινείται σαφώς κάτω του 20%, ενώ η Ν.Δ. δύσκολα μπορεί να ξεπεράσει το 30%, έτσι ώστε η κοινοβουλευτική αυτοδυναμία να απαιτεί τη σύμπραξη και των δύο πυλώνων του αστικού δικομματισμού. Στο ΠΑΣΟΚ παραμένουν ακόμη προσαρτημένα ορισμένα στρώματα της μισθωτής εργασίας που αδυνατούν να αποδεχθούν το οριστικό του διαζύγιο με την πάλαι ποτέ κραταιά σοσιαλδημοκρατία, ενώ στη Ν.Δ. συναθροίζονται εκλογικά οι μικροαστικές τάξεις που (ματαίως) ευελπιστούν σε μια ευνοϊκότερη τροποποίηση των όρων συμμαχίας τους με την αστική τάξη.
Ωστόσο, παρά την ένταση της μνημονιακής πολιτικής και την επιχειρούμενη σήμερα συνέχισή της και προέκτασή της σ’ ολόκληρη την τρέχουσα 10ετία του 2010 (που επιφέρει την εισοδηματική αποψίλωση της μισθωτής εργασίας, τη μαζική ανεργία, τη διάλυση της εργατικής τάξης κ.λπ.), το ποθητό αποτέλεσμα της οικονομικής ανάκαμψης σε βραχυχρόνια προοπτική δεν λέει να εμφανισθεί. Από όλα τα αστικά οικονομικά κέντρα προβλέπεται η συνέχιση της ύφεσης και στην επόμενη τριετία (2012-15), και μάλιστα με υψηλούς ρυθμούς. Ακόμη και η «ανάπτυξη με μαζική ανεργία», για την οποία γινόταν λόγος το 2010, δεν φαίνεται στον ορίζοντα, μολονότι αν επιτυγχανόταν κατά κάποιον τρόπο, θα έδινε μιαν ορισμένη νομιμοποίηση στην άσκηση της μνημονιακής πολιτικής («έπιασαν τόπο οι θυσίες»). Από μόνη της η μνημονιακή πολιτική, χωρίς την καταγραφή μιας σοβαρής αναπτυξιακής διαδικασίας (προφανώς με καπιταλιστικούς όρους), δεν αποτελεί διέξοδο για το αστικό κοινωνικό σύστημα.
Οι δύο δυνατές εναλλακτικές του αστικού πολιτικού συστήματος
Αυτός είναι και ο βαθύτερος λόγος που η εικόνα της σημερινής τρικομματικής αστικής συγκυβέρνησης εμφανίζεται τραγελαφική, αν και καθ' όλα αντιλαϊκή και εξοντωτική. Παρ' όλα αυτά το σημερινό συνταγματικό πραξικόπημα της συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ. - ΛΑΟΣ δεν μπορεί να πάρει παρά ένα τέλος, το αργότερο την ερχόμενη άνοιξη 2012, γιατί διαφορετικά τα ζητήματα θα τεθούν με ριζικά άλλους όρους (λαϊκός αγώνας απέναντι στη συνέχιση της αντιδημοκρατικής εκτροπής). Κατά συνέπεια, δύο είναι οι δυνατές λύσεις του σημερινού πολιτικού αδιεξόδου για τις αστικές δυνάμεις: Είτε η κυβέρνηση του νεο-συντηρητικού μετώπου είτε η επανάληψη του σημερινού σχήματος της «παρά φύσιν»(;) κυβερνητικής τρι-(ή τετρα)-κομματικής συμμαχίας.
Στην πρώτη περίπτωση, το σύνολο των νεοσυντηρητικών δυνάμεων, μακράν οποιασδήποτε πλέον λογικής της «λαϊκής δεξιάς», μπορεί αθροιστικά (Ν.Δ., ΛΑΟΣ, ΔΗ.ΣΥ.) να διαμορφώσει μια αυτοδύναμη κυβερνητική πλειοψηφία φτάνοντας οριακά στο 40%, με τη στήριξη των μικροαστικών στρωμάτων, αλλά έχοντας απέναντί της τη μεγάλη πλειονότητα των εργαζομένων λαϊκών τάξεων. Μια τέτοια μετωπικά νεο-συντηρητική διακυβέρνηση εμφανίζεται προφανώς ως άκρως αποσταθεροποιητική, στο μέτρο που θα συνεχίσει την πολιτική του νεοφιλελεύθερου κοινωνικού ολέθρου: ολοσχερείς ιδιωτικοποιήσεις, παραπέρα φοροελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις, αποδεκατισμός του δημόσιου τομέα κ.ά. Το σημαντικότερο ωστόσο θα είναι η ένταση των λαϊκών κινητοποιήσεων, που αυτή τη φορά θα συμπαρασύρουν και τον εναπομείναντα εργαζόμενο κόσμο της κοινωνικής βάσης του ΠΑΣΟΚ (που θα είναι αναγκασμένο να κινηθεί «αντιπολιτευτικά», όσο κι αν αυτό θα αποτελεί «φαρσοκωμωδία»), ο οποίος κατ’ αυτό τον τρόπο θα στρέφεται ακόμη περισσότερο προς τα αριστερά. Η απόπειρα παρ' όλα αυτά να υπάρχει επιμονή στην αναγκαστική εφαρμογή της μνημονιακής πολιτικής θα γίνεται «διά πυρός και σιδήρου», πράγμα που θα οξύνει τις κοινωνικές αντιδράσεις, οδηγώντας σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις που φοβίζουν το σύστημα της αστικής ταξικής κυριαρχίας.
Στη δεύτερη περίπτωση, με την αναπαραγωγή του σημερινού μοντέλου της πολυκομματικής αστικής συγκυβέρνησης, με σαφή «τεχνοκρατική» απόχρωση, που θα περιλαμβάνει οπωσδήποτε τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, αλλά και ενδεχόμενα τα κόμματα - δορυφόρους (ΛΑΟΣ, ΔΗΣΥ, πιθανόν τμήμα της ΔΗΜ.ΑΡ.), δεν μπορεί εξίσου να δώσει διέξοδο σε μια «νομιμοποιημένη - σταθεροποιημένη» εφαρμογή της μνημονιακής πολιτικής. Κι αυτό γιατί, μην μπορώντας να τροφοδοτήσει την όποια αναπτυξιακή διαδικασία και επιμένοντας στα ατελεύτητα μέτρα σταθεροποιητικού χαρακτήρα (αλλεπάλληλες περικοπές μισθών και συνεχείς αυξήσεις φόρων), που δεν μπορούν να κινήσουν την «παραγωγική μηχανή» της οικονομίας, θα έχει απέναντί της τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία μισθωτών εργαζομένων και μικροαστικών στρωμάτων, πράγμα που θα ενισχύει την παραπέρα στροφή προς τα αριστερά. Η ενδεχόμενη εφαρμογή εκτενών κατασταλτικών μέτρων, αντί να κατευνάζει και να αδρανοποιεί τις λαϊκές κινηματικές δράσεις, θα τις οξύνει ακόμη περισσότερο, ξαναφέρνοντας στο προσκήνιο τον κίνδυνο της ανεξέλεγκτης γενικευμένης εξέγερσης.
Μνημονιακός μονόδρομος: "Δικτατορική" επιβολή ή αριστερή εναλλαγή
Κατά συνέπεια, η συνέχιση του «μονοδρόμου» εφαρμογής της μνημονιακής πολιτικής, στον βαθμό που αδυνατεί εξ αντικειμένου να οδηγήσει σε οικονομική ανάκαμψη μεσοπρόθεσμα και έτσι αναπαράγει συστηματικά την κοινωνική καταστροφή των λαϊκών τάξεων, θα επιφέρει και στις δύο περιπτώσεις - εκδοχές κυβερνητικής διαχείρισης:
Πρώτα απ' όλα, τη συνεχή ενίσχυση της στροφής του εργαζόμενου κόσμου (μισθωτών και αυτό-απασχολουμένων) προς τα αριστερά, με αποτέλεσμα να καθιστούν την ελληνική αριστερά, στην πολυμορφία των εκφράσεών της, πλειοψηφική πολιτική δύναμη.
Στη συνέχεια, τη σταδιακή αποψίλωση της κοινωνικής βάσης του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. ακόμη περισσότερο από ό,τι μέχρι σήμερα, εφόσον εργαζόμενα στρώματα του πρώτου θα παίρνουν οριστικό διαζύγιο από την παλιότερη σοσιαλδημοκρατική τους εκπροσώπηση, και στο μέτρο που θα διαψεύδονται οι ελπίδες των μικροαστικών μερίδων της δεύτερης για ευνοϊκότερη μεταχείρισή τους από τις δυνάμεις της αστικής τάξης, μια πλήρης διάλυση δηλαδή των κοινωνικών συμμαχιών του αστικού συνασπισμού εξουσίας.
Τέλος, την ενίσχυση της καταγραμμένης ήδη ροπής προς την υιοθέτηση μορφών αντιδημοκρατικών μέτρων και αυταρχικού τρόπου διαχείρισης. Είναι ιστορικά τυχαίο το γεγονός ότι μια τέτοια ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική, για να μπορέσει να εφαρμοστεί, χρειάστηκε μια αιμοσταγή δικτατορία στη Χιλή της Λαϊκής Ενότητας (1970-73); Συστηματικές επιχειρήσεις «χημικού πολέμου» των δυνάμεων καταστολής απέναντι στις κινητοποιήσεις του κοινωνικού κινήματος.
- Περιορισμοί στην άσκηση δημοκρατικών συνταγματικών δικαιωμάτων κάθε είδους (ποινικοποίηση των δράσεων στις παρελάσεις, συνειδητή απειλή κλεισίματος της «Ελευθεροτυπίας», αποδιάρθρωση των δημόσιων τηλεοπτικών ΜΜΕ κ.λπ.).
- Ολόπλευρη ενίσχυση του εκτελεστικού, με μετατροπή του νομοθετικού σε διακοσμητικό σώμα και ρόλο και προσπάθεια πλήρους καθυπόταξης του δικαστικού.
- Αντισυνταγματικές μεθοδεύσεις κάθε μορφής στο επίπεδο της κυβερνητικής διαχείρισης.
Το μοναδικό δίπολο που παραμένει πλέον ανοιχτό είναι είτε το εγχείρημα ενός είδους «δικτατορικής» διαχείρισης της εφαρμογής της μνημονιακής πολιτικής σε ένα τοπίο κοινωνικής ερήμωσης, είτε η ανάδειξη της αριστερής εναλλακτική λύσης, ενωτικής, ριζοσπαστικής, κοινοβουλευτικής και κινηματικής, δημοκρατικής, αντικαπιταλιστικής. Τρίτος δρόμος (όπως «αλά Κίρχνερ» στην Αργεντινή, όπου όμως η αριστερά ήταν εντελώς αδύναμη) στη σημερινή συγκυρία δεν μπορεί να υπάρξει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου