Πακέτο 76 δισ. ευρώ και στο βάθος αναδιάρθρωση

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε προχθές πακέτο για την οικονομία 76 δισ. ευρώ ώς το 2015: μέτρα λιτότητας 26 δισ. ευρώ και ιδιωτικοποιήσεις άλλα 50 δισ. ευρώ. Αστρονομικά ποσά για τα ελληνικά δεδομένα, καθώς αντιστοιχούν στο 1/3 του ΑΕΠ. Και όμως, οι αγορές αντέδρασαν άμεσα, δείχνοντας να δυστροπούν, με αμερικανικές τράπεζες να πωλούν μαζικά ελληνικά ομόλογα, το spread να βρίσκεται στις 1.042 μονάδες βάσης, το CDS στις 1.175 μονάδες, ενώ έπεσε και ο γενικός δείκτης στο Χρηματιστήριο, εκεί που νωρίτερα το πρωί, πριν τις ανακοινώσεις και την πρωθυπουργική εισήγηση, ανέβαινε. Είναι πλέον προφανές ότι η δυσαρέσκεια της αγοράς δεν οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην έλλειψη συγκεκριμένων αναφορών στα επιμέρους μέτρα ή στην υπερβολική κυβερνητική αισιοδοξία για την τελεσφόρησή τους, αλλά και στο ότι αναμένει την, για πολλούς προεξοφληθείσα, αναδιάρθρωση.

Χαρακτηριστικό είναι πως, εκτός από την αρνητική αντίδραση των αγορών στην προχθεσινή ανακοίνωση των μέτρων που περιέχονται στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, ο Klaus Regling, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), δήλωσε πως η πιθανότητα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους θα εξαρτηθεί από την εκτέλεση των μεταρρυθμίσεων, αφήνοντας ανοικτό το αν έχουν δίκιο ή λάθος οι αγορές να πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν θα κατορθώσει να αποπληρώσει το χρέος της.

Ενώ όμως συνεχίζεται η διελκυστίνδα μεταξύ των εκτιμήσεων των αγορών και των διαψεύσεων της κυβέρνησης ότι εξετάζει την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, η τελευταία ανακοίνωσε μια ανελέητη λιτότητα 26 δισ. ευρώ. Αυτή συνίσταται σε μείωση δαπανών κατά 15,6 δισ. ευρώ ή 6,5% του ΑΕΠ και σε πρόσθετα έσοδα 10 με 10,5 δισ. ευρώ ή 4,5% του ΑΕΠ. Όπως επίσης και γενικευμένη εκποίηση δημόσιου πλούτου για την είσπραξη άλλων 50 δισ. ευρώ ώς το 2015, με εκχώρηση ποσοστών του Δημοσίου σε ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΟΤΕ, ΔΕΠΑ, μείωση της συμμετοχής του σε ΑΤΕ Bank και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, πώληση των αμιγώς τραπεζικών δραστηριοτήτων του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, στρατηγικό επενδυτή στα ΕΛΤΑ και έναρξη του προγράμματος εκποίησης κρατικού πλούτου με την πώληση μεριδίου στον ΟΤΕ.

Στην ομιλία του στο Υπουργικό Συμβούλιο, ο πρωθυπουργός, Γ. Παπανδρέου δήλωσε ότι τα μέτρα θα εξειδικευτούν και θα παρουσιαστούν με χρονοδιαγράμματα ανά υπουργείο μετά το Πάσχα.



Υπολειτουργία του κράτους

Ανάμεσα στα μέτρα που δημοσιοποιήθηκαν προχθές, ξεχωρίζουν οι λεγόμενες "παρεμβάσεις για τη μείωση των δαπανών", που για την περίοδο 2011-2015 θα φέρουν ξήλωμα του κοινωνικού κράτους, όπως σταθερά ζητούν τρόικα και αγορές. Δίπλα στην κατά 1,1% του ΑΕΠ επαναξιολόγηση των κωδικών δαπανών στο δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (τηλεπικοινωνίες, ενέργεια, δημόσιες σχέσεις κ.λπ.) αλλά και ενοίκια -καθώς ερευνώνται όλες οι δυνατότητες χρήσης της ιδιόκτητης περιουσίας του Δημοσίου, έρχονται και περικοπές που αποδιαρθρώνουν το κοινωνικό κράτος, όπως είναι:

* Η κατά 1,1% του ΑΕΠ περικοπή από την αλλαγή στην κατανομή των κοινωνικών επιδομάτων , αλλά και των ελλειμμάτων των κοινωνικών φορέων με την εφαρμογή εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων στην χορήγηση επιδομάτων. Το σχέδιο αποφεύγει να αναφέρει ποια κοινωνικά επιδόματα θα στοχεύσει, κάνοντας λόγο για εξορθολογισμό και εισαγωγή εισοδηματικών κριτηρίων μόνο, αλλά και για στόχευση προνοιακών επιδομάτων.

* 0,5% του ΑΕΠ από λουκέτα και ακρωτηριασμό του Δημοσίου (την επαναξιολόγηση της λειτουργίας και των δαπανών των φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, την κατάργηση και τη συγχώνευση φορέων που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει τον νέο εκπαιδευτικό και τον νέο υγειονομικό χάρτη της χώρας, την κατάργηση και συγχώνευση εφοριών και τελωνείων και την κατάργηση και συγχώνευση υπηρεσιών στο εξωτερικό).

* 0,9% του ΑΕΠ από το μισθολογικό κόστος του Δημοσίου μέσα από την αλλαγή στην επαχθή διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, την εφαρμογή της μίας πρόσληψης ανά πέντε αποχωρήσεις, τη μείωση στον αριθμό των συμβασιούχων κατά 10% κατ’ έτος, την αύξηση του ωραρίου από 37,5 ώρες σε 40 ώρες την εβδομάδα, την καθιέρωση δυνατότητας μερικής απασχόλησης στο Δημόσιο και τον περαιτέρω περιορισμό των δαπανών για αμειβόμενες επιτροπές και υπερωρίες.

* 0,5% του ΑΕΠ περικοπές στον χώρο της Υγείας, ο οποίος απαξιώνεται με δραματικούς ρυθμούς, με μείωση του κόστους ανά περιστατικό, την εφαρμογή κεντρικού συστήματος προμηθειών, την επανατιμολόγηση των ιατρικών πράξεων.

* 0,7% του ΑΕΠ από τη φαρμακευτική δαπάνη στους φορείς Υγείας, το ΕΣΥ και τη φαρμακευτική δαπάνη των Ασφαλιστικών Ταμείων, με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, τη χρήση γενόσημων και τη λίστα φαρμάκου.

* 0,5% του ΑΕΠ από τη μείωση των δαπανών των ΔΕΚΟ μέσω του περιορισμού του μισθολογικού και λειτουργικού κόστους, τη συγχώνευση και το κλείσιμο φορέων και λειτουργικών δαπανών, τη μείωση των επιχορηγήσεων σε άλλους φορείς.

* 0,5% του ΑΕΠ από την μείωση των εξοπλιστικών δαπανών, αλλά και των λειτουργικών απανών στην Άμυνα της χώρας μέσω του κλεισίματος στρατοπέδων.

* 0,9% του ΑΕΠ από περαιτέρω περικοπές.



Γενικευμένη εκποίηση

Παράλληλα, ανακοινώθηκε και ένα ευρύ σχέδιο αποκρατικοποιήσεων, που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μείωση της συμμετοχής του κράτους στην Αγροτική Τράπεζα και στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, αλλά και την πώληση του εμπορικού τμήματος του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων το 2012. Μεταξύ των κρατικών εταιρειών στις οποίες το κράτος θα προχωρήσει στην πώληση συμμετοχής είναι οι ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΟΤΕ (εφέτος). Στη ΔΕΗ, το Δημόσιο θα μειώσει τη συμμετοχή του έως το 34% το 2012, από 51% που είναι σήμερα, διατηρώντας δημόσιο έλεγχο και management. Στη ΔΕΠΑ, το μερίδιο του Δημοσίου θα μειωθεί στο 34% το 2011.

Επίσης, σύμφωνα με το σχέδιο, το κράτος θα προχωρήσει στην πλήρη πώληση της ΛΑΡΚΟ, ενώ υπό κρατικό έλεγχο θα παραμείνουν οι εταιρείες ύδρευσης, αλλά με την είσοδο ιδιωτών επενδυτών. Επίσης, προβλέπεται η είσοδος στρατηγικού επενδυτή στα ΕΛΤΑ το 2012.

Επιπλέον, ανακοινώθηκε η επέκταση εντός του έτους της σύμβασης παραχώρησης με τον ΟΠΑΠ στην αγορά τυχερών παιχνιδιών και προγνωστικών, καθώς και η πώληση της μετοχής του ΟΠΑΠ το 2012.

Παράλληλα, προβλέπεται η αποκρατικοποίηση του ΟΔΙΕ το 2012 και φέτος η μετοχοποίηση κρατικών λαχείων.

Σε ό,τι αφορά στη δημόσια περιουσία, από το πρόγραμμα εκτιμάται ότι θα αντληθούν έσοδα ύψους 15 δισ. ευρώ την περίοδο 2011-2013 και 50 δισ. ευρώ συνολικά έως το 2015.

Εν μέσω των προχθεσινών ανακοινώσεων και των αμφιβολιών της αγοράς, αλλά και του δημοσιονομικού εκτροχιασμού του πρώτου τριμήνου, αναμένεται η κρίσιμη αξιολόγηση της τρόικας, καθώς στο Eurogroup του Ιουνίου οι υπουργοί Οικονομικών θα κληθούν να εγκρίνουν την εκταμίευση της πέμπτης δόσης.