Τον έκτο σταθμό του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ αποτέλεσε για τέσσερις ημέρες το ιστορικό σταυροδρόμι της Δύσης με την Ανατολή, η Κωνσταντινούπολη. Στο μεγαλύτερο οικονομικό, βιομηχανικό και πολιτισμικό κέντρο της γείτονος χώρας, στην πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2010, η διοργάνωση φάνταζε, μετά την αποτυχία του Μάλμε της Σουηδίας, ο καλύτερος τόπος για το νέο ραντεβού των κοινωνικών και πολιτικών κινημάτων. Αντικρίζοντας κανείς την εντυπωσιακή γέφυρα του Βοσπόρου, η οποία ενώνει το ευρωπαϊκό κομμάτι της πόλης με το ασιατικό, θα έλεγε σίγουρα πως οι διοργανωτές του ΕΚΦ κάτι τέτοιο είχαν κατά νου όταν αποφάσιζαν πως το Φόρουμ πρέπει να ανοίξει τα φτερά του πέρα από τα σύνορα της Ε.Ε. και να αποτελέσει συμβολικά μια γέφυρα ενότητας μεταξύ των κινημάτων της Μέσης Ανατολής και των αντίστοιχων της Δύσης.
29η Σεπτεμβρίου ημέρα πανευρωπαϊκής δράσης, 23 και 24 Νοεμβρίου ραντεβού κινημάτων στο Παρίσι
Οι τέσσερις μέρες της διοργάνωσης έδειξαν πως μπήκε ένα λιθαράκι ελπίδας για το μέλλον των κοινωνικών αγώνων στην Τουρκία, ωστόσο χρειάζεται ακόμη πολύς δρόμος και δουλειά για να συνδεθούν και να αναπτυχθούν από κοινού τα κινήματα της Δύσης και της Ανατολής. Πέρα από αυτά, στη διοργάνωση φάνηκαν και οι αντοχές του ΕΚΦ, το οποίο, εν μέσω της οικονομικής κρίσης και της άγριας επίθεσης που ξεδιπλώνουν εναντίον του κόσμου της εργασίας οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, αδυνατεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών.
Η χώρα σε αναβρασμό και αναζήτηση ταυτότητας
Στην Κωνσταντινούπολη, επίσης, σε μια από τις πολυπληθέστερες πόλεις του κόσμου, η οποία ξεπερνά τα 17 εκατομμύρια κατοίκους, χτυπάει και η καρδιά της σύγχρονης Τουρκίας. Τόπος συνύπαρξης -πολλές φορές δύσκολος και σκληρός- διαφορετικών πολιτισμών και φυλών, σημείο οξύτατων ταξικών αντιθέσεων, η πόλη και η χώρα εισέρχονται δυναμικά στη νέα δεκαετία αναζητώντας παράλληλα τη σύγχρονη ταυτότητά τους - χωρίς ωστόσο να θέλουν να αφήσουν πλέον τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα πίσω. Μετά την αποχώρηση από την επιτήρηση του ΔΝΤ και τον Ερντογάν στο τιμόνι της, η Τουρκία βρίσκεται σε φάση αναβρασμού με τα τελευταία γεγονότα - συνεχείς επιθέσεις του τουρκικού στρατού εναντίον κουρδικών δυνάμεων στα σύνορα της χώρας, το θέμα με την αναθεώρηση του συντάγματος, η όξυνση στις σχέσεις Ερντογάν-αντιπολίτευσης και η κόντρα ανάμεσα σε Τουρκία-Ισραήλ κυριαρχούν στα ΜΜΕ. Πολλοί όμως είναι εκείνοι που υπογραμμίζουν ότι η χώρα βρίσκεται ταυτόχρονα σε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα φάση, καθώς έχουν ανοίξει ζητήματα που ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν ανοίξει στην πολύπαθη περιοχή. Τα σχέδια στρατιωτικού πραξικοπήματος που είδαν το φως της δημοσιότητας, η εξωτερική πολιτική και οι συμμαχίες της Τουρκίας, η θέση της γυναίκας, οι θρησκευτικές ελευθερίες, το Κουρδικό κ.λπ., είναι μερικά από τα θέματα που ανοίγουν δειλά-δειλά και αναζητούν λύσεις.
Στην πόλη που ποτέ δεν κοιμάται, που δεσπόζουν παντού οι σημαίες με το μισοφέγγαρο και η μορφή του Κεμάλ Ατατούρκ, η κεντρική Ιστικλάρ -κάτι σαν τη δική μας Ερμού- σφύζει από ζωή και δίνει την εικόνα μιας δυτικοευρωπαϊκής πόλης. Οι ακτές του Βοσπόρου έχουν μετατραπεί σε χώρους συνάντησης των νεόπλουτων και οικοδόμησης πολυτελών σπιτιών, ενώ διαφορετική είναι η εικόνα στα βαθύτερα της πόλης. Πολυκατοικίες παλιές και φθαρμένες φιλοξενούν το σύγχρονο προλεταριάτο, δρόμοι γεμάτοι οσμές και συνωστισμός παντού συνθέτουν την εικόνα της αντιφατικής πόλης.
Το Φόρουμ στην Τουρκία αλλά χωρίς… Τούρκους
Στο κέντρο της μεγαλούπολης, στα κτίρια του Τεχνικού Πανεπιστημίου και ανάμεσα στις εικόνες της συγκυρίας που δεσπόζουν στα ΜΜΕ, αλλά και στον πυρετό του Μουντιάλ, το ΕΚΦ αναζήτησε την προωθητική δύναμη του πρόσφατου παρελθόντος του. «Η διοργάνωση αυτή αποτελεί ευκαιρία για να αναζωπυρωθεί το αντινεοφιλελεύθερο κίνημα παγκοσμίως», υπογράμμιζε στην «Α» ο Χ. Κοζάνογλου, πρώην πρόεδρος του ODP, ενώ ο νυν πρόεδρος του τούρκικου κόμματος Αλπέρ Τας τόνιζε ότι «η διοργάνωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για το ίδιο το ΕΚΦ λόγω και της γεωγραφικής θέσης της χώρας». Παρ’ όλη τη σημασία που έδωσαν στη διοργάνωση οι Τούρκοι αγωνιστές, το γεγονός δεν αναφέρθηκε ούτε στα ψιλά των μεγάλων ΜΜΕ της χώρας, ενώ πέρασε σχεδόν απαρατήρητη και στη ζωή της πόλης. Την ίδια στιγμή που σε αρκετές εξέδρες της πόλης οι νέοι λικνίζονταν στους μουσικούς ρυθμούς της πολιτιστικής πρωτεύουσας και πολλοί βλέπανε την μελαγχολία στο πρόσωπο του Μαραντόνα για τον αποκλεισμό της Αργεντινής από τη Γερμανία της Μέρκελ, μια πορεία 5.000 ακτιβιστών δεν έκανε ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία της ούτε ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες των διοργανωτών. Παράλληλα, η συμμετοχή στα δεκάδες σεμινάρια του τετραημέρου ήταν επίσης μικρή, όπως μικρές ήταν οι αντιπροσωπείες παλαιστινιακών οργανώσεων και άλλων μεσανατολικών κινημάτων. Αντίθετα από αυτά, μεγάλα ήταν τα οργανωτικά προβλήματα. Η παρουσία των Κούρδων κέντρισε το ενδιαφέρον, ενώ δεν πέρασε απαρατήρητη, εκτός από την πολυδιασπασμένη και ανίσχυρη αριστερά, και η απουσία από το ΕΚΦ γνωστών διανοουμένων και προσωπικοτήτων. Παράλληλα, η διοργάνωση δεν έγινε γνωστή, ενώ η προπαγάνδισή της ήταν μηδαμινή και δεν άφησε το στίγμα της στην πόλη.
Έλληνες, Τούρκοι, Κούρδοι και Αρμένιοι ενωθείτε!
Οι εικόνες της ελληνικής κρίσης που μεταφέρουν τα ΜΜΕ και στην Τουρκία δεν αφήνουν αδιάφορους τους γείτονές μας. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που γνωρίζουν καλά τι θα πει ΔΝΤ και τι συμβαίνει στη χώρα μας. Από τις πρώτες ερωτήσεις του Γιουνάι, ενός αριστερού Κούρδου σε μαγαζί της πόλης, ήταν "τι γίνεται με την οικονομική κρίση στη χώρα σας και πώς πάνε οι αγώνες των εργαζομένων". Παρόμοια η ερώτηση αρκετών ακόμη, κυρίως νέων, Τούρκων και Αρμενίων, ενώ κοινή συνισταμένη στις συζητήσεις ήταν ότι τα προβλήματα των εργαζομένων είναι κοινά και δεν αποτελούν μονάχα εθνική υπόθεση.
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα του Φόρουμ βρίσκεται πλέον στο μυαλό των ακτιβιστών. Εξάλλου, σύμφωνα με τους διοργανωτές, «το Φόρουμ παραμένει ακόμα χώρος συνάντησης διαφορετικών πολιτικών χώρων και κινημάτων και γι’ αυτό πρέπει να αναζητήσει τα κοινά σημεία αυτών, για κοινά μέτωπα παντού». Στην κατεύθυνση αυτή, οι συμμετέχοντες αποφάσισαν να ρίξουν όλες τους τις δυνάμεις στην 29η Σεπτεμβρίου -ημέρα δράσης που κήρυξαν τα συνδικάτα της Ευρώπης- και να εργαστούν για τη μέγιστη δυνατή επιτυχία της. Παράλληλα με το «στοίχημα» της 29ης Σεπτεμβρίου, οι ακτιβιστές ανανέωσαν το ραντεβού τους για τις 23 και 24 Νοεμβρίου στο Παρίσι, προκειμένου να συντονίσουν και να προγραμματίσουν την κοινή τους αντίσταση στην άγρια επίθεση που δέχεται ο κόσμος της εργασίας. Στο Παρίσι θα αποφασιστεί και ο επόμενος σταθμός του ΕΚΦ, ενώ στο τραπέζι των συζητήσεων θα πέσει και το θέμα της κάμψης που παρουσιάζει την τελευταία περίοδο το Φόρουμ. Τα πάντα πλέον είναι ανοιχτά για το ΕΚΦ, ενώ βασικό ζητούμενο είναι πώς αυτό θα αποτελέσει εφαλτήριο πολιτικών και κινηματικών πρωτοβουλιών ενάντια στην επίθεση του κεφαλαίου και πώς θα συνδεθεί με τον κόσμο της εργασίας.
Κοινή συνισταμένη όλων, το ΕΚΦ πρέπει να αγκαλιάσει και πάλι τα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα, να "ξεφορτωθεί" τις γραφειοκρατικές του πρακτικές και να ξαναγίνει σημείο αναφοράς. Πώς;
Μένει να το δούμε.
Ζαγάρας Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου