Τι είπαν στο συνέδριο του ΚΕΑ

Σοφία Σακοράφα: Κυρίαρχη ανάγκη για απάντηση στην κρίση οι θέσεις και η ενότητα της αριστεράς
Τα κύρια σημεία της εισήγησης της Σοφίας Σακοράφα στο συνέδριο του ΚΕΑ.

Θεωρώ εξαιρετική τη σημασία των εργασιών του τριήμερου διεθνούς συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στην Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια, σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει εξαπολυθεί μια λυσσώδης προπαγάνδα μέσα από την οποία ο καπιταλισμός επιδιώκει για άλλη μια φορά να μετατρέψει την κρίση που ο ίδιος προκάλεσε σε όφελός του. Η ελληνική κοινωνία βιώνει τον τελευταίο χρόνο αυτήν την τελική επίθεση στην απόλυτη έντασή της. Αφενός με την προβολή ενός εκβιαστικού μονόδρομου, τον οποίο ασμένως έχει υιοθετήσει ως πολιτική επιλογή και εφαρμόζει η σημερινή κυβέρνηση, κι αφετέρου με μια αριστοτεχνικά μεθοδευμένη καλλιέργεια συλλογικών ενοχών κι ενός κλίματος κοινωνικού αυτοματισμού, ώστε η νοσηρή κορυφή της πυραμίδας να παραμείνει ανέγγιχτη.

Ουσιαστικά η καλύτερη περιγραφή αυτής της κατάστασης αποτυπώνεται έξοχα με τη ρήση του Μπαντιού: βλέπουμε το κακό να χορεύει πάνω στα ερείπια του κακού.



Πώς φτάσαμε έως εδώ; Κέντρο της οικονομίας έγιναν οι δανειακές ανάγκες, τα πλεονάσματα, με λίγα λόγια το εμπόριο του χρήματος, που σηματοδοτεί και το πέρασμα του καπιταλισμού σε μια φάση που περιγράφεται με τη διαπίστωση ότι το σύστημα έπαψε να είναι παραγωγικό. Η παγκόσμια κρίση του 2007, η οποία προκλήθηκε από τη γιγάντωση του χρηματοπιστωτικού τομέα και τη φούσκα που προηγήθηκε, αποτελεί την αδιάσειστη τεκμηρίωση και της φύσης του σημερινού καπιταλισμού, αλλά και της σημερινής κρίσης.



Ο ελληνικός καπιταλισμός ποτέ δεν είχε ισχυρή και ανταγωνιστική αστική τάξη που να επενδύει σε νέες τεχνολογίες, να βελτιώνει την παραγωγικότητα, να καταλαμβάνει ισχυρούς ρόλους στον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Και βέβαια είναι τεράστια η ευθύνη που έχει το πολιτικό σύστημα, τα δύο κόμματα εξουσίας, αφού εξαργύρωναν και εξαργυρώνουν τη διατήρησή τους στην εξουσία με μία μόνιμη κάνουλα τροφοδότησης του μεγάλου κεφαλαίου. Αυτό το στρεβλό μοντέλο, σήμερα πια μεγεθυμένα και εξόφθαλμα δρέπει τα αποτελέσματά του. Ελλείμματα, δημόσιο χρέος, ανύπαρκτη παραγωγική βάση.

Έχω διατυπώσει πολλές φορές την άποψη ότι η ελληνική κυβέρνηση χρησιμοποίησε την κρίση για να καταφέρει στρατηγικού τύπου επιλογές. Η προσφυγή στο ΔΝΤ δεν υπήρξε το αποτέλεσμα μιας δύσκολης συγκυρίας, αλλά ο μελετημένος σχεδιασμός μιας πολιτικής επιλογής. Οι θύτες, εγχώριοι και ξένοι, απλά περιμένουν να αγοράσουν σε τιμή ευκαιρίας την περιουσία του ελληνικού λαού, να εμπορευματοποιήσουν με στόχο το κέρδος τα δημόσια αγαθά, να ιδιοποιηθούν μέσω κρίσιμων ιδιωτικοποιήσεων τους στρατηγικούς πυλώνες της πατρίδας μας. Και τα ερωτήματα που μπαίνουν επιτακτικά είναι: Υπάρχει απάντηση; Υπάρχει άλλος δρόμος; Είναι δύο ξεχωριστά ερωτήματα με απόλυτη όμως συνάφεια.

Και σ' αυτό το σημείο θα θέσω μια απορία που για πολλούς είναι κοινός τόπος :

Πώς είναι δυνατό σήμερα, στην πλέον επιθετική φάση του καπιταλισμού, η αριστερά να μην έχει την πολιτική απήχηση, άρα και την πολιτική δύναμη που της αντιστοιχεί; Πώς είναι δυνατό δηλαδή, με απλά λόγια, σήμερα η αριστερά να μην είναι η απάντηση; Κι εδώ αναδεικνύονται οι ιστορικές ευθύνες της αριστεράς. Το αριστερό κίνημα “κάθισε” πάνω στις μεταπολεμικές κατακτήσεις του και στην ισορροπία που διαμορφώθηκε. Πίστεψε πως ο τροχός της ιστορίας είχε αρχίσει να κυλάει προς τα μπρος και τίποτα δεν θα τον σταματούσε και αναλώθηκε σε ενδοσκοπικές αναζητήσεις. Πιστεύω ότι οι πολιτικές απαντήσεις της αριστεράς με δύο τρόπους διατυπώνονταν πάντα και ειδικά στις σημερινές κρίσιμες στιγμές. Με δύο τρόπους άρρηκτα δεμένους μεταξύ τους. Τη θεωρία και το κίνημα. Αυτές είναι οι δύο απαντήσεις. Από την άλλη πλευρά, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε στην αριστερά, κοινοβουλευτική και εξωκοινοβουλευτική, μια διαρκή κινητικότητα, μια διαρκή αγωνία. Έστω αποσπασματική, έστω χωρίς ισχυρές θεωρητικές νομιμοποιήσεις, αλλά πάντως διαρκή, εμφανή, πείσμονα και συγκρουσιακή.

Μέσα σε αυτό το πλέγμα των σκέψεων και των προσωπικών πολιτικών ανησυχιών, ουσιαστικά εκκινώντας από αυτή τη λογική των μικρών αιτιών ή τριγμών, υιοθετήθηκε και η σκέψη για τη Δημιουργία Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου του δημοσίου χρέους. Σ' αυτήν την πρόταση μπορούν να αναγνωστούν κάποια συγκριτικά πλεονεκτήματα. Ακουμπάει καταρχήν στη βάση μιας εφικτής και ήδη εφαρμοσμένης διαδικασίας με τελευταίο παράδειγμα τον Ισημερινό. Αυτό σημαίνει ότι έχει μεθοδολογία, έχει αναφορά. Η ΕΛΕ δεν είναι επιτροπή σοφών, κλειστού τύπου, παρά αποκτά σάρκα και οστά μόνον στον βαθμό της μεγάλης εμπλοκής των συνδικάτων, των σωματείων, των οργανώσεων των πολιτών που ελέγχουν, διεκδικούν και αρνούνται. Αυτή η νέα αντίληψη απογυμνώνει πολιτικά και οικονομικά διευθυντήρια που αφαίμαξαν και καταχράστηκαν τον πλούτο του ελληνικού λαού. Η διασύνδεση της απάντησης του κινήματος απέναντι στη βία και την κατάχρηση, με την πρόταση ενός άλλου δρόμου, είναι μια τέχνη. Το πέρασμα δηλαδή από την αντίσταση, στην ανατροπή είναι μια τέχνη. Μία τέχνη που δεν αναπτύσσεται ούτε με ελιτισμό, ούτε με φοβίες, ούτε με προσχηματικές αντιπαλότητες. Ήρθε η ώρα να συνομιλήσουμε με το κίνημα και μάλιστα με τον ρόλο του μαθητή και όχι μόνο του δασκάλου.