Η μεγάλη αναποφασιστικότητα στην Ευρώπη είναι δηλητήριο για το ευρώ. Μια νομισματική ενοποίηση πρέπει να είναι μια συμμαχία για την αιωνιότητα, αλλιώς χάνεται η εμπιστοσύνη στο νόμισμα.
Από την αρχή της εβδομάδας καπνίζει και βροντάει στις αγορές συναλλάγματος, χειρότερα απ’ ό,τι στους παγετώνες του ηφαιστείου Έγιαφιαλα στην Ισλανδία. Τα χρηματιστήρια μπορεί για μήνες ακόμα να βγάζουν φωτιές, εκτιμούν οι οικονομολόγοι που ερευνούν την άβυσσο των χρεών και των ελλειμμάτων στην Ευρώπη. Οι αναλυτές φοβούνται, μάλιστα, ότι η πλημμύρα των κακών ειδήσεων θα παρασύρει και το ευρώ στον πάτο, ενώ η καυτή λάβα της κερδοσκοπίας θα οδηγήσει στην τήξη την Ευρωζώνη.
Αυτούς τους φόβους οι κερδοσκόποι τους ακούν με ευχαρίστηση, καθώς έχουν ποντάρει τεράστια στοιχήματα σε βάρος του κοινού νομίσματος. Η Ευρώπη έχει βυθιστεί σε μια τεράστια κρίση. Το σκληρό παζάρι για τις αναγκαίες πιστώσεις για την υπερχρεωμένη Ελλάδα έκανε πολύ κακό στο νόμισμα. Τώρα οι χρηματιστηριακοί δείκτες κατρακυλάνε επειδή οι αγορές αμφισβητούν την εφαρμογή του σκληρού προγράμματος λιτότητας στην Ελλάδα. Και δεν θέλουμε ούτε να διανοηθούμε τι θα συμβεί εάν ο ελληνικός ιός προσβάλει και την Πορτογαλία και την Ισπανία, εάν χρειαστούν εκατοντάδες δισεκατομμύρια για τη διάσωση της ιβηρικής χερσονήσου. Αρκεί η παραμικρή φήμη για να συγκλονιστούν οι αγορές.
Σύμφωνα με τη λογική των χρηματιστών η απόσταση από τα ζόρια της Ελλάδας μέχρι τη χρεωκοπία της μεγάλης Ισπανίας είναι μόλις δυο βήματα. Έτσι κι αλλιώς παντού στην ευρωπαϊκή ήπειρο έχουν εκτοξευτεί σε σκανδαλώδη ύψη τα ελλείμματα και το δημόσιο χρέος. Επιφανείς οικονομολόγοι ζητούν ήδη την εκδίωξη των αμαρτωλών από τη ζώνη του ευρώ.
Θεωρητικά η νομισματική ένωση επιτηρείται από πολιτικούς σε επαγρύπνηση, που προσέχουν να μην παραβιάζονται οι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Στην πράξη, όμως, τα κράτη πειθαρχούν πρωτίστως στις πιέσεις των αγορών, οι οποίες κάθε μέρα τεστάρουν τις υποσχέσεις τους για οικονομία.
Στην καθημερινή αποτίμηση των επιτοκίων των ομολόγων και της ισοτιμίας του ευρώ από τους επενδυτές μπορεί να διαβάσει κανείς τις προβλέψεις τους για το μέλλον. Ανά ώρα στις αγορές γίνεται ένα είδος δημοσκόπησης για την κατάσταση της Ευρωζώνης: για τις επιδόσεις των πολιτικών και των κεντρικών τραπεζιτών της, για την ελκυστικότητα της οικονομίας της, για τις μελλοντικές προοπτικές της.
Το αποτέλεσμα της δημοσκόπησης είναι συνήθως καταστροφικό. Οι επενδυτές δεν ικανοποιήθηκαν από τη συμφωνία για τη διάσωση της Ελλάδας. Αυτό προκαλεί νευρικότητα στους πολιτικούς και τους κεντρικούς τραπεζίτες. Θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις διαθέσεις των αγορών, αλλά όχι και να τις υπερεκτιμούν.
Οι αγορές έχουν τη δική τους ζωή. Και οι άνθρωποι των αγορών είναι επιρρεπείς στις υπερβολές και τη μυωπία. Ακριβώς όπως οι πολιτικοί, έτσι και οι αγορές επί χρόνια έκλειναν τα μάτια και απέφευγαν να δουν τη διόγκωση των χρεών στις χώρες της Ευρώπης. Για όσο διάστημα τα χαμηλά επιτόκια επέτρεπαν ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης στις χώρες της Μεσογείου και ανέβαζαν τους δείκτες στα χρηματιστήρια της Αθήνας, της Λισσαβώνας και της Μαδρίτης, κανείς δεν ενδιαφερόταν για το χρέος.
Τώρα η φούσκα έσκασε. Και οι επενδυτές ακολουθώντας τα ένστικτά τους θέλουν να εκμεταλλευτούν τις δυσκολίες της Ευρώπης.
Όλοι τους αγνοούν το πρόσφατο παρελθόν, ξεχνούν πόσο καλά πέρασε το ευρώ από τις συμπληγάδες της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Χωρίς το ευρώ η Ευρώπη θα σερνόταν σήμερα σε νομισματικά ερείπια μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers. Εάν υπήρχε ακόμη το μάρκο, σήμερα η δραχμή, το εσκούδο, το πέσο, θα είχαν καταρρεύσει συμπαρασύροντας την οικονομία.
Αυτό το γνωρίζουν καλά εκείνοι οι πολιτικοί που είναι πρόθυμοι να διδαχθούν από την ελληνική κρίση. Η πρωταθλήτρια των χρεών, η Ιρλανδία, ήδη προσπαθεί παραδειγματικά να εξυγιάνει τα δημόσια οικονομικά της.
Η Ελλάδα τώρα παλεύει με το σοκ της λιτότητας. Η Ισπανία και η Πορτογαλία κάνουν το παν για να ελέγξουν το χρέος τους. Και όλοι έχουν αντιληφθεί ότι στο μέλλον η Ευρώπη χρειάζεται αυστηρότερη δημοσιονομική επιτήρηση, σκληρότερες κυρώσεις για τους παραβάτες, ισχυρότερους ελεγκτές. Αλλά χρειάζεται καιρός μέχρι να αποφασιστούν όλα αυτά, να εφαρμοστούν και να αποδώσουν. Αυτό που χρειάζεται να γίνει άμεσα είναι μια επίδειξη εξουσίας από τον διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν Κλοντ Τρισέ, ώστε να κοπεί η φόρα των κερδοσκόπων και να σταματήσει το παιχνίδι του φόβου με το ευρώ. Επιπλέον, απαιτείται η απόλυτη δέσμευση των Ευρωπαίων πολιτικών στο ευρώ και σε όλες τις χώρες μέλη της Ευρωζώνης. Η αναποφασιστικότητα είναι δηλητήριο για το κοινό νόμισμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου